Michèle TILLARD – Lycée Montesquieu, 72000 LE MANS. Mise à jour le 05-11-2011.
Ces exercices sont destinés à des hellénistes ayant commencé le grec ancien depuis un an ou deux, qui possèdent donc l'essentiel des bases grammaticales et du vocabulaire, mais ont besoin de consolider leurs acquis. Ils sont accompagnés de leur corrigé.
Version :
1.Ἡ ἑσπέρα ἀνάγει τὴν σιγήν.
2. Λύπη συντρίβει τῆς ψυχῆς ἀρετήν.
3. Ἡ νύμφη παρασκευάζει τὴν ἑορτήν.
4. Κέκλεικα τὴν τῆς οἰκίας θύραν.
5. Ἐκάθευδον ἐν τῇ τῶν ἐλαιῶν σκιᾷ.
6. Τὴν νίκην ἔδοσαν οἱ θεοὶ τῇ στρατιᾷ.
7. Χαίρομεν τῇ σῇ νίκῃ, ὦ ἀθλητά.
8. Ὁ δεσπότης τιμᾷ τὴν τῶν οἰκετῶν σπουδήν.
9. Θαυμάζομεν τὴν τῶν Σπαρτιατῶν ἀρετὴν ἐν ταῖς Θερμοπύλαις.
10. Ἡ στρατιὰ διαβαίνει διὰ τῆς πολεμίας χώρας.
Thème :
1.L’armée supporte la faim et la soif.
2. Nous admirons l’activité des abeilles.
3. Nous marchons vers la mer.
4. Ils emportent le butin dans de lourds chariots.
5. Thalie est la muse de la comédie.
6. Les bons marins naviguent à travers les mers orageuses.
Le char d’Hermès (d’après Babrios)
Ὁ Ἑρμῆς ἅμαξαν ἤλαυνε διὰ γῆς πληρώσας ἀπάτης πολλῆς καὶ πανουργίας πάσης. Εἰς δὲ τὴν τῶν Περσῶν χώραν ἐπῆλθεν. Οἳ δ’ἥρπασαν τὴν ἅμαξαν ὥσπερ μεγάλην οὐσίαν κατέχουσαν. Ἐντεῦθεν ἐν ταύτῃ τῇ χώρᾳ οὐκ ἐγένετο ἡ ἀλήθεια.
Le Soleil et les grenouilles, d’après Babrius.
Γάμοι μέν εἰσιν Ἡλίου, τὰ ζῷα δ’ἱλαροὺς ἄγει τῷ θεῷ κώμους καὶ οἱ βάτραχοι χοροὺς ἄγουσιν. Τότε δὲ λέγει φρῦνος· «Οὐκ ᾠδῶν τοῦτο ἄξιόν ἐστιν, ἀλλὰ λύπης. Ὁ γὰρ Ἥλιος, ὃς νῦν πᾶσαν λίμνην μόνος αὐαίνει, παιδίον τι τάχα γεννήσει.»
Le lièvre et les Grenouilles, d’après Babrius.
Γνώμη τοῖς λαγῴς ἐστι μηκέτι ζῆν, εἰς δὲ λίμνην πίπτειν, ὅτι φοβεροί εἰσι καὶ ἄτολμοι. Λίμνῃ δὲ προσπελάζουσι καὶ αὐτίκα φεύγουσιν εἰς τοὺς καλάμους οἱ βάτραχοι. Τότ’οὖν λαγώς τις λέγει· «Οὐκέτι θνῄσκειν ἐθέλω, οὐ γὰρ μόνοι τῶν ζῴων ἄτολμοι καὶ φοβεροί ἐσμεν.»
Thème :
1.Le sage est le maître de ses désirs et de ses plaisirs.
………………………………………………………………………………………………………
2.Nous remplissons de roses les corbeilles.
………………………………………………………………………………………………………
3.Le soir tombe, laboureur, et tu achèves ton travail.
………………………………………………………………………………………………………
4.Ils achèvent leur longue route
………………………………………………………………………………………………………
5.Nous chérissons notre bon frère.
………………………………………………………………………………………………………
6.Le maître interroge l’esclave.
………………………………………………………………………………………………………
7.Vous couronnez et vous honorez les athlètes.
………………………………………………………………………………………………………
8.De vieux oliviers fournissent une huile pure.
………………………………………………………………………………………………………
9.La vie des laboureurs dans les champs est difficile, mais elle est simple et saine.
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
10.Le ciel est brillant et le poète chante la beauté de l’univers.
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
Voir la fiche du "kit de survie"
Version :
1.Ὁ μὲν γέρων ἀναγκάζειν βούλεται τοὺς παῖδας τὰ γράμματα μανθάνειν, οἱ δὲ παῖδες παίζειν βούλονται.
2.Οὐ φιλοῦνται ὑπὸ τῶν παίδων οἱ γέροντες οἱ ῥᾳδίως ὀργιζόμενοι.
3.Τοῖς ἀνδράσι προσήκει εἶναι ἀνδρείοις.
4.Οὐκ ἀνάγκη ἐστὶν ἐργάζεσθαι ἡμέρας καὶ νυκτός.
5.Χειμῶνος οὐ φέρουσι καρποὺς οἱ ἀγροί.
6.Κτήματα πολλὰ κτᾶσθαι βουλομένῳ ἀνάγκη ἐστὶν ἐργάζεσθαι καὶ χρηματίζεσθαι.
7.Οἱ μὲν παῖδες τοῖς παισὶ χαίρουσι, οἱ δὲ γέροντες τοῖς γέρουσιν.
8.Τῷ τῶν αἰγῶν γάλακτι οἱ γεωργοὶ τυρὸν ποιοῦσιν.
9.Μάστιξιν ἐνίοτε κολάζονται οἱ δοῦλοι.
10.Οἱ ἡγεμόνες τοὺς ἄνδρας ἐγείρουσι τῷ τῆς σάλπιγγος σήματι.
Thème :
1.Les nuits en hiver sont parfois terribles
2.Les instituteurs éduquent les enfants
3.Les enfants sont aimés des vieillards
4.La science est une belle chose
5.Ce n’est pas par la philosophie que les hommes sont nourris.
Traduisez les phrases suivantes, en prenant garde aux pronoms ou adjectifs (en gras) ; donnez la nature de ces pronoms ou adjectifs.
1.Ὁ πατὴρ καὶ ἡ μήτηρ καὶ οἱ παῖδες εἰσιν ἐν τῇ αὐτῇ οἰκίᾳ.
2.Οὐ ταὐτὰ πᾶσι τοῖς θεοῖς θύεται.
3.Τῶν Ἀθηναίων οἱ πολλὰ ἀγαθὰ ἔχοντες οὐκ ἐργάζονται αὐτοὶ τοὺς ἀγρούς· δούλους γὰρ ἔχουσιν.
4.Τοῖς δούλους ἔχουσιν οὐκ ἀνάγκη ἐστὶν ἐργάζεσθαι αὐτοῖς.
5.Οὐ πάντες οἱ ἀνθρωποι τοὺς αὐτους θεραπεύουσι θεούς.
6.Μιτίῳ τῷ ἰατρῷ καὶ τοῖς παισὶν αὐτοῦ ἐστιν ἡ αὐτὴ τέχνη.
7.Τῷ Πλάτωνι αὐτῷ φίλος εἰμί.
8.Προσήκει πρῶτον μὲν τάδε τὰ ζῷα τῷ θεῷ θύειν, ἔπειτα δὲ τῶν ἄλλων πραγμάτων ἐπιμελεῖσθαι.
9.Ῥᾴδιος ὁ βίος τοῖς κτήματ’ ἕχουσι πολλά, καὶ τοὺς τοιούτους πολλοὶ ζηλοῦσιν.
10.Ὁ Δαρεῖος κατὰ τῶν Ἑλλήνων πορεύεται ἄνδρας μυρίους ἄγων· οἱ δ’ Ἀθηναῖοι οὐκ ἔχουσιν ἄνρας τοσούτους, ἀλλ’ ἡγεμόνες εἰσὶν αὐτοῖς ἀγαθοί, καὶ διὰ τοῦτο τὰ πράγματα οὐκ ἔστιν αὐτοῖς ἀνέλπιστα.
Analysez dans le texte suivant les pronoms en gras.
L’auteur de ce texte avait eu le courage de protester contre les cruautés de l’empereur romain Domitien, à la fin du 1er siècle ap. J-C. Cet appel au respect des lois pourrait s’adresser au citoyen.
Ἔστιν ὁ νόμος τοῦ βίου μὲν ἡγεμών, τῶν πολισμάτων δὲ ἐπιστάτης κοινός, τῶν δὲ πραγμάτων κανὼν δίκαιος, πρὸς ὃν ἕκαστον ἀπευθύνειν προσήκει τὸν ἑαυτοῦ τρόπον· εἰ δὲ μή, σκολιὸς ἔσται καὶ πονηρός. Οἱ μὲν οὖν τοῦτον φυλάττοντες ἔχονται τῆς σωτηρίας· οἱ δὲ παραβαίνοντες πρῶτον μὲν ἑαυτοὺς ἀπολλύουσιν ἔπειτα δὲ τοὺς ἄλλους, παράδειγμα καὶ ζῆλον αὑτοὺς ἀνομίας καὶ βίας παρέχοντες. Ὥσπερ δὲ τῶν πλεόντων οἱ τοῦ πυρσοῦ μὴ διαμαρτάνοντες, οὗτοι μάλιστα σῴζονται καὶ τοὺς λιμένας εὐρίσκουσιν, οὕτως οἱ κατὰ τὸν νόμον ζῶντες ἀσφαλέστατα πορεύονται διὰ τοῦ βίου.
DION CHRYSOSTOME (40-120 ap. J-C).
•ὃν :
•ἑαυτοῦ :
•ἑαυτοὺς :
•αὑτοὺς :
•οὗτοι :
Traduction :
La loi est le guide de notre vie, le directeur commun des États, la règle juste des affaires, à laquelle il convient que chacun conforme son comportement ; sinon il sera dévoyé et méchant. Ceux qui l’observent possèdent leur salut ; ceux qui la transgressent, d’abord se perdent eux-mêmes, ensuite perdent les autres, en se donnant en modèle et en exemple d’illégalité et de violence. De même que, parmi les navigateurs, ceux qui ne manquent pas le phare, à coup sûr sont sauvés et trouvent les ports, de même ceux qui vivent en conformité avec la loi marchent en toute sécurité à travers la vie.
Traduire :
•Vous recherchez le beau
•Il est venu à contrecœur
•De lentes rivières traversaient des villes pacifiques
•La place publique était large et le soleil étincelait sur les marbres de tous les temples
Former le comparatif et le superlatif des adjectifs suivants :
•ἄδικος
•βασιλικός
•κοινός
•λεῖος
•λευκός
•μαλακός
•μάχιμος
•ὀρθός
•πιστός
•ἀκριβής
•ἄφρων
•βαρὺς
•ἐπιστήμων
•εὐμενής
•ὀξύς
•πρέσβυς
•σαφής
•σώφρων
Traduire :
•une cuirasse assez lourde
•un chien très fidèle
•un prêtre très bienveillant
•la route trop longue
•un avis assez utile
Il est plus bienveillant que pieux :
Il est plus sage que toi :
La plus courte des deux routes :
La plus profonde des rivières :
Le plus beau des temples :